مفهوم وطن و آزادی در اشعار ملک¬الشّعرای بهار و محموددرویش

                                                                                                                      

چکیده  

مضمون وطن و آزادی­خواهی به مفهوم امروزی از دورۀ مشروطه وارد ادبیات فارسی شد و شعرای این دوره با انتقاد از نفوذ بیگانگان در کشور، فریاد وطن­دوستی و آزادی­خواهی برآوردند. در شعر عرب نیز به دلیل اشغال سرزمین­های مقدّس توسط صهیونیست­ها به این مضامین توجه فراوانی شده­است. شعرای عرب، به­ویژه در فلسطین، بسیاری از اشعار خود را به یاد وطن و در آرزوی رهایی آن سروده­اند. در این پژوهش، اشعار ملک­الشعرای بهار و محمود­درویش از نظر کاربرد مضمون وطن و آزادی، به روش تطبیقی مقایسه‌می­شود و هدف از این کار بررسی دغدغه­های شاعران در دو سرزمین متفاوت با شرایط مختلف و نشان­دادن نحوۀ تعامل آنان با مسألۀ وطن و اشغال و نفوذ بیگانگان است. داده­های پژوهش نشان‌می­دهد دغدغۀ اصلی دو شاعر، آزادی وطن از نفوذ و اشغال بیگانگان و رسیدن به امنیت و رفاه است. تفاوت مضمون وطن و آزادی در شعر بهار و درویش هم در گستردگی موضوعات بهار است که شامل: مسائل مربوط به شاه، انتخابات، وزرا و وکلا، جنگ جهانی، انقلاب مشروطه و اقتدار گذشتۀ ایران است؛ اما اشعار درویش به موضوعات آزادی و بیرون­راندن اشغالگران و یادآوری گذشتۀ وطن، محدود می‌شود.

کلید واژه ها: ملک الشعرای بهار، محمود درویش، وطن، آزادی