مقالستان

مقالستان

مقالات مریم غفاری جاهد (دکتر زبان ادبیات فارسی و منتقد برگزیده پنجمین جشنواره نقد کتاب)
مقالستان

مقالستان

مقالات مریم غفاری جاهد (دکتر زبان ادبیات فارسی و منتقد برگزیده پنجمین جشنواره نقد کتاب)

مقایسه کیفر مرگرزان در دین زرتشت با کیفر اعدام در فقه و حقوق اسلامی

چکیده

احکام فقهی شامل مجموعه قوانین دینی است که فقهای هر دین بر اساس مبانی اصلی دین که در کتب آسمانی درج گردیده به عنوان قانون دینی در نظر می گیرند. همه ادیان احکام مشخصی دارند که معتقدان باید به آن عمل کنند. یکی از احکامی که در کتب فقهی دارای اهمیت است مجازاتهایی است که برای انواع گناه های فردی و اجتماعی در نظر گرفته شده است. دین زرتشتی دین پیشین ایرانیان است که مبانی آن در کتاب اوستا درج شده است گر چه این کتاب به طور کامل وجود ندارد در بخش هایی که از آن باقی مانده مانند وندیداد که کتاب قانون زرتشتیان است، می توان به  این قوانین فقهی و انواع مجازات ها از منظر این دین دست یافت. مبانی فقهی اسلام نیز در کتاب آسمانی قرآن و کتب احادیث آمده است و فقهای مسلمان با استفاده از این منابع قوانین فقهی را برای انواع مجازات اسلامی در کتب خود درج نموده اند. در این مقاله با هدف شناخت شباهت وتفاوت احکام فقهی در باب بالاترین حد مجازات یعنی «مرگ» به بررسی فقه زرتشتی و فقه اسلامی پرداخته شده و نتیجه این است که در هر دو آیین برای برخی گناهان مجازات مرگ در نظر گرفته شده است. در دین زرتشت و اسلام گناهانی که موجب هتک دین شده باشند قابل بخشش نبوده و برای آنها مجازات مرگ در نظر گرفته می شود اما در موارد دئیگر تفاوتهایی وجود دارد.

  ادامه مطلب ...

دعای اهورایی یا اهریمنی

چکیده                                                                                                                          

در زبان فارسی باستان، واژه‌ها دارای صورت اهورایی و اهریمنی هستند و کاربرد آنها در متون فارسی پس از اسلام نیز ادامه داشته است؛ اما به علت آمیزش زبان فارسی با زبان عربی، این ویژگی مستور مانده و در مواردی موجب از دست رفتن شفافیت سخن شده و در عوض، آرایه‌هایی چون جناس وایهام و تقابل ایجاد کرده است. یکی از واژه‌هایی که در فرهنگ اسلامی جایگاه مهمی دارد«دعا»ست که به معنی کلی، خواستن و طلب کردن به کار می‌رود. در زبان فارسی باستان در این مفهوم دو واژه «آفرین»و«نفرین»وجود دارد که یکی در مفهوم دعای خوب و دیگری در مفهوم دعای بد به کار می‌رود. با وجود این که این دو واژه همچنان در متون پس از اسلام نیز به کار رفته است؛ اما بسامد حضور این دو بسیار کمتر از دعاست. در حالی که در کاربرد «دعا» گاهی تشخیص خیر و شر جز با ذکر صفت و نوع دعا امکان پذیر نیست. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی به بررسی مفاهیم «دعا»در متون فارسی پرداخته و به این نتیجه رسیده ایم که گویندگان فارسی زبان، به دلیل سادگی این کلمه در برابر معادل‌های فارسی آن و همچنین جنبه اسلامی، دعا را در مفهوم خیر و شر به جای آفرین و نفرین به کار برده اند. این کاربرد، گاه پوشیده و دارای ایهام است و در موارد بسیاری با ذکر خیر و شر و بد، آنرا مشخص نموده و گاه از فحوای سخن می‌توان دریافت که منظور گوینده نفرین است یا آفرین.

کلید واژه‌ها: آفرین، نفرین، دعا، واژه‌های اهورایی، واژه‌های اهریمنی

 

ادامه مطلب ...